Το
πέταγμα του χαρταετού
Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021
Κυριακή 14 Μαρτίου 2021
Το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής είναι από τα
παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ
ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη
Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η
κυρα-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής.
Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα
το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και
χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης
Σαρακοστής.
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρα-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Στον Πόντο, η κυρα-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν “Κουκουράς”, ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!
Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που ’ναι έθιμο
παλιό
οι γιαγιάδες
μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και
νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα
σταυρό
μα το στόμα της
ξεχνούσαν
γιατί νήστευε
καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της
τα επτά
κόβαν’ ένα τη
βδομάδα
μέχρι να ’ρθει
η Πασχαλιά.
Σάββατο 13 Μαρτίου 2021
Με την ονομασία Κούλουμα χαρακτηρίζεται ο υπαίθριος πανηγυρισμός της Καθαράς Δευτέρας.
Όσοι γιορτάζουν τα Κούλουμα τρώνε
άζυμο άρτο (λαγάνα), ενώ καταναλώνουν κυρίως νηστίσιμα φαγητά, τα λεγόμενα
σαρακοστιανά όπως π.χ. ταραμά, ταραμοσαλάτα, θαλασσινά, ελιές, κρεμμύδια, διάφορα λαχανικά, χαλβά κ.ά.
Στην ελληνική χριστιανική παράδοση το πέταγµα του
χαρταετού γίνεται την Καθαρά Δευτέρα, που είναι η πρώτη µέρα της Σαρακοστής.
Στην Ελλάδα οι χαρταετοί κατασκευάζονταν από παιδιά, με ή χωρίς τη βοήθεια των μεγάλων, με απλά υλικά όπως χαρτί, καλάμι ή λεπτό πηχάκι, σπάγγο και εφημερίδες και με περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες.
Πάντως, είτε ως παιχνίδι ή συνήθεια του χθες, του σήμερα αλλά και του αύριο, το πέταγμα του χαρταετού καταφέρνει να ξεσηκώνει όλο τον κόσμο, μικρούς και μεγάλους και να τους παρασύρει σ’ ένα διαφορετικό παιχνίδι, επίπονο και επίμονο, αγωνιώδες και πολύχρωμο, με επιτυχίες ή απογοητεύσεις, αλλά πάντοτε ένα πανηγύρι συγκινήσεων, συναγωνισμού και χαράς.
Σάββατο 6 Μαρτίου 2021
Μέχρι τον 18ο αιώνα, οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού δεν ήταν
και τόσο δημοφιλής. Με την κατάκτηση της Αυστρίας από τη Βενετία το 1798, ήταν
όλα τελειωμένα. Στη δεκαετία του ’30, ο Μουσολίνι απαγόρευσε τους εορτασμούς εντελώς.
Το 1979, μια ομάδα βενετσιάνικων τεχνιτών ενώθηκαν από κοινού για να φέρουν το
καρναβάλι και πάλι στο προσκήνιο. Σήμερα, περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι
ταξιδεύουν στη Βενετία κάθε χρόνο για το καρναβάλι της. Στη δεκαετία του 1970
ξεκίνησε εκ νέου η μακρά ξεχασμένη τέχνη της κατασκευής μάσκας.
Οι Βενετσιάνικες μάσκες μπορεί να
είναι κατασκευασμένες από δέρμα, πορσελάνη ή χρησιμοποιώντας την πρωτότυπη
τεχνική του γυαλιού. Οι αρχικές μάσκες ήταν μάλλον απλές στον σχεδιασμό, τη
διακόσμηση, και συχνά είχαν μια συμβολική και πρακτική λειτουργία. Σήμερα, οι
περισσότερες από αυτές κατασκευάζονται από γύψο και φύλλα χρυσού και είναι όλες ζωγραφισμένες στο χέρι χρησιμοποιώντας
φυσικά φτερά και πολύτιμους λίθους για να διακοσμηθούν. Ωστόσο, αυτό τις
καθιστά ακριβές σε σύγκριση με τις διαδεδομένες, χαμηλής ποιότητας πλαστές
μάσκες που παράγονται κυρίως από κινεζικά εργοστάσια. Αυτός ο αθέμιτος
ανταγωνισμός είναι ένας ακόμη παράγοντας που επιταχύνει την παρακμή αυτής της
ιστορικής δεξιοτεχνίας που προσιδιάζει την πόλη της Βενετίας.
Σήμερα, το Βενετσιάνικο Καρναβάλι είναι μια τεράστια γιορτή που συνεχίζεται για δύο εβδομάδες. Με πολλά γεγονότα,
όπως τα περίφημα πάρτι μεταμφίεσης, η παρέλαση των σκαφών, οι συναυλίες και οι
παραστάσεις του δρόμου, είναι ελεύθερες και ανοιχτές στο κοινό. Ένα
από τα πιο σημαντικά γεγονότα είναι ο διαγωνισμός για το La maschera più bella («η
πιο όμορφη μάσκα») τοποθετείται στο τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς
και κρίνεται από μια διεθνή ομάδα σχεδιαστών μόδας.
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2021
Καρναβάλι - Απόκριες
Η
λέξη «Καρναβάλι» θεωρείται
ότι προέρχεται από τις λατινικές λέξεις “carne”= κρέας και “vale”=
απέχω (ή κατ’ άλλους από τη λέξη “levare”= αίρω, σηκώνω). Η αντίστοιχη ελληνική
λέξη είναι «Αποκριά» (απο+κρεω) που
κι αυτή σημαίνει «αποχή από το
κρέας» και δηλώνει τη χρονική περίοδο προετοιμασίας για τη νηστεία
της Μεγάλης Σαρακοστής, όπως ορίζει η παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτή η
χρονική περίοδος, που ονομάζεται επίσης «περίοδος του Τριωδίου», έχει διάρκεια τρεις εβδομάδες και λήγει
με την «Κυριακή της Αποκριάς» (από την επόμενη ημέρα, που είναι η «Καθαρά
Δευτέρα», ξεκινάει η Μεγάλη Σαρακοστή).
Η
συνηθέστερη όμως έννοια που έχει σήμερα η λέξη «Αποκριά» ή «Καρναβάλι» είναι
εκείνη η μεγάλη εορταστική λαϊκή
εκδήλωση μεταμφιεσμένων ανθρώπων που διασκεδάζουν στους δρόμους
τραγουδώντας, χορεύοντας, πίνοντας, ξενυχτώντας, πειράζοντας άλλους ανθρώπους,
λέγοντας αστεία και βωμολοχίες και γενικότερα
κάνοντας πράγματα που σε άλλες περιπτώσεις δεν θα έκαναν.
Η προέλευση όλων αυτών των
εκδηλώσεων και των εθίμων αυτής της περιόδου είναι ειδωλολατρική και εντοπίζεται στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη.
Η μάσκα
Ο άνθρωπος φορώντας τη μάσκα και τη στολή αισθάνεται ότι παραμερίζει τη δική του προσωπικότητα, την εικόνα του απέναντι στους άλλους ανθρώπους και το ρόλο του στην κοινωνία, και νιώθει ότι έχει την ευκαιρία να αφήσει ελεύθερα κάποια άλλα ένστικτά του και συμπεριφορές που δίσταζε υπό κανονικές συνθήκες να εκδηλώσει. Ακόμη όμως κι αν δεν είχε τέτοιες τάσεις, ενθαρρύνεται να τις καλλιεργήσει μιμούμενος τους άλλους.
"Ανοίγει το Τριώδιο"
Το Τριώδιο έχει λάβει την ονομασία του από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, το Τριώδιο, το οποίο περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες κατά τη συγκεκριμένη περίοδο.
Η λέξη Αποκριά γενικά δηλώνει ολόκληρο το χρονικό διάστημα των τριών εβδομάδων
του Τριωδίου, πριν αρχίσει η περίοδος νηστείας που οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα
και το Πάσχα. Γενικά όταν λέμε «ανοίγει το τριώδιο», εννοούμε ότι αρχίζουν οι Αποκριές.
Η Tσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, περίοδος που οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Η Τσικνοπέμπτη δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ότι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής.
Η λέξη “τσικνοπέμπτη” προέρχεται από την λέξη “τσίκνα” (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από την λέξη “Πέμπτη”. Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι μια μέρα προετοιμασίας για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
👉 MESON ART 👉 COLORFUL PAINTINGS
-
Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Βεζύρη Ανθούλα Π. Β...
-
Πίνακες μου από την έκθεση ζωγραφικής που παρουσίασα στα "Αρτεμίσια 2022", στον Άγιο Γεώργιο - Αυλωναρίου, του δήμου Αλιβερίου ...
-
Τα πανηγύρια του καλοκαιριού Ένα από τα χαρακτηριστικά του καλοκαιριού στην Ελλάδα, είναι τα πολλά και διαφορετικά πανηγύρια που γίνονται ...