ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Παιδί και παιδικό βιβλίο.. Μια αγάπη παντοτινή!

της Εύης Νικολαΐδου

Πώς μπορεί ένα παιδί να αγαπήσει τα βιβλία; Αρκεί μια βιβλιοθήκη που στέκεται σε μια γωνιά του σπιτιού φορτωμένη με κάθε λογής βιβλία για να τού κεντρίσει την προσοχή και να τού ξυπνήσει το ενδιαφέρον; Δεν είναι αρκετό που βλέπει εμάς να διαβάζουμε βιβλία στο ελεύθερο χρόνο μας ώστε να κάνει το ίδιο; Εξάλλου, τα παιδιά μιμούνται τους μεγάλους. Κι, όμως, καμιά φορά μπορεί να φαίνεται απλό αλλά δεν είναι καθόλου. Η αγάπη ενός παιδιού για τα βιβλία δεν είναι κάτι που κληρονομείται ή υπαγορεύεται. Η σχέση του με τα βιβλία καλλιεργείται από μικρή ηλικία και αν στηριχθεί σε στέρεες βάσεις θα μετατραπεί σε αγάπη που θα κρατήσει μια ολόκληρη ζωή.

Όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο ταξιδεύουμε μέσα στις σελίδες του. Μεταφερόμαστε σε μέρη μακρινά, μοιραζόμαστε τα ίδια συναισθήματα με τους χαρακτήρες της ιστορίας, κάνουμε τις ίδιες σκέψεις, έχουμε τις ίδιες προσδοκίες, τις ίδιες ανησυχίες. Κάθε βιβλίο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μας δίνει ό,τι έχει και δεν έχει αλλά περιμένει να του δώσουμε κάτι κι εμείς.. Ένα χαμόγελο ακόμη κι ένα δάκρυ! Όχι, ως αντάλλαγμα αλλά ως ένα «ευχαριστώ»! Τα παιδιά είναι πάντοτε πιο πρόθυμα στο να δώσουν και ακόμη πιο δεκτικά στο να πάρουν. Η αγάπη για τα βιβλία πράγματι δεν κληρονομείται, ούτε υπαγορεύεται. Όμως, διδάσκεται! Πώς μπορούμε, λοιπόν, να διδάξουμε στα παιδιά να διαβάζουν βιβλία από εσωτερική ανάγκη και όχι από καταναγκασμό;

Το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να γίνουμε κι εμείς για λίγο μαζί τους παιδιά και να πετάξουμε στη σφαίρα της φαντασίας. Θα μιλήσουμε για αγαπημένους ήρωες! Τα παιδιά λατρεύουν τους φανταστικούς ήρωες κι όλα έχουν από έναν που θαυμάζουν. Μιλήστε τους για τον δικό σας αγαπημένο παιδικό ήρωα. Ποιος είναι; Σε ποιο βιβλίο ζει; Όσο τον περιγράφετε θα διακρίνετε στο βλέμμα τους τη λαχτάρα ν' ακούσουν περισσότερα και μετά θα σας περιγράψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τον δικό τους αγαπημένο ήρωα. Πιθανόν να τον γνωρίζετε ήδη αλλά δεν έχει καμία σημασία. Δώστε στα παιδιά το χρόνο που χρειάζονται για να σας μιλήσουν για κάτι που αγαπούν τόσο πολύ. Η αρχή μόλις έγινε. Έχετε ένα κοινό ενδιαφέρον παρόλο που εσείς είστε μεγάλοι και αυτά παιδιά. Τους αγαπημένους ήρωες παιδικών βιβλίων!

Το δεύτερο βήμα είναι να επισκεφτείτε μαζί ένα βιβλιοπωλείο. Όταν τα παιδιά είναι μικρά, τις περισσότερες φορές επιλέγουμε εμείς ποιο βιβλίο θα τους αγοράσουμε. Συνήθως είναι ένα βιβλίο που έχουμε διαβάσει όταν ήμασταν στην ηλικία τους και μας άρεσε, κάποιο που μας έχουν προτείνει ή που μόλις έχει κυκλοφορήσει. Αυτή τη φορά, όμως, η επιλογή θα είναι δική τους. Αφήστε τα παιδιά ελεύθερα να ξεφυλλίσουν διάφορα βιβλία, να περιεργαστούν την εικονογράφησή τους, να εντοπίσουν ήρωες που θα τούς κάνουν εντύπωση. Διαβάστε τους τα οπισθόφυλλα από αυτά που τούς προκάλεσαν το ενδιαφέρον. Μην τα καθοδηγείστε παρά μόνο αν ζητήσουν τη βοήθειά σας. Δεν έχει σημασία αν το βιβλίο που θα διαλέξουν είναι γνωστό ή όχι. Σημασία έχει να το επιλέξουν μέσα από δεκάδες άλλα. Τότε μόνο θα ανυπομονούν πραγματικά να το διαβάσουν.

Το τελευταίο βήμα είναι να καθίστε μαζί και να διαβάσετε το βιβλίο που έχουν επιλέξει. Αυτό το βήμα είναι και το πιο σημαντικό. Αν μια ιστορία διαβαστεί σωστά είναι ικανή να ξεπεταχτεί μέσα από τις σελίδες και να ζωντανέψει μπροστά στα μάτια των παιδιών. Και τότε θα τα μαγέψει! Δε χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να το κάνει κανείς. Απλά μπείτε μέσα στην ιστορία! Χρωματίστε τη φωνή σας, αλλάξτε τη χροιά και τον τόνο της ανάλογα με το χαρακτήρα που μιλάει. Αν τα παιδιά είναι σε ηλικία που ξέρουν να διαβάζουν διαλέξτε κι από ένα πρόσωπο στους διαλόγους. Μιμηθείτε ήχους με τα χέρια σας (π.χ. το χτύπημα μιας πόρτας) δίνοντας μεγαλύτερη ζωντάνια στην αφήγηση. Γελάστε, κάντε γκριμάτσες, χασμουρηθείτε! Τα παιδιά θα το λατρέψουν! Μόλις τελειώσετε την ανάγνωση πιθανόν να σας ζητήσουν να το διαβάσετε ακόμη μια φορά. Μην τούς το αρνηθείτε! Μόλις έκαναν το πρώτο τους πραγματικό ταξίδι στον φανταστικό κόσμο των βιβλίων και δεν θέλουν να τελειώσει τόσο γρήγορα!

Εξάλλου, τι είναι το παιδικό βιβλίο; Ένα ατελείωτο ταξίδι ως τα πέρατα του κόσμου. Κι όποιος το κάνει μια φορά θέλει να το κάνει και δεύτερη και τρίτη και δέκατη και... για πάντα!

Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2021

Επιστροφή στο σχολείο

Οι διακοπές των Χριστουγέννων τελείωσαν και επιστρέψαμε ξανά στο σχολείο. Αυτές οι διακοπές φάνηκαν πιο μεγάλες, εξαιτίας της καραντίνας, που προηγήθηκε.
Τα μαθήματα συνεχίζονται τώρα πια κανονικά, μέσα στη σχολική τάξη και όχι διαδικτυακά.
Ευτυχώς για όλους μας, η εκπαίδευση και η μάθηση προϋποθέτουν τη διδασκαλία ζωντανά, με τη φυσική παρουσία του δασκάλου με τους μαθητές του.
Η εκπαίδευση από απόσταση, υστερεί κατά πολύ και δυσκολεύει ιδιαίτερα τους μικρούς μαθητές, κυρίως του δημοτικού και του νηπιαγωγείου.
Γέμισε πάλι το σχολείο με παιδικές φωνές, οι τάξεις βρήκαν ξανά  λόγo ύπαρξης,  οι μαθητές με τους εκπαιδευτικούς συνέχισαν τα μαθήματά τους και όλα βρήκαν τον καθημερινό τους ρυθμό.
Όταν περπατάω σε άδειους δρόμους, σκέφτομαι ότι ο κόσμος θα σταματήσει να υπάρχει, όταν δεν θα υπάρχουν πια παιδιά. Τα παιδιά είναι ζωή και με τις φωνές τους, τα παιχνίδια και τα γέλια τους, μας δίνουν δύναμη και ενέργεια για να συνεχίσουμε να ζούμε. Τα παιδιά δεν σε αφήνουν να παραιτηθείς, ούτε να τα παρατήσεις. Είναι πηγή ζωής, χαράς και δημιουργίας.

Το πρωί που μπήκα στο γραφείο των δασκάλων, η δασκάλα των Εικαστικών πρόσεξε τη μάσκα που φορούσα.
_ Για να σε δω! Είναι Βαν Γκογκ; με ρώτησε.
_ Ναι, της απάντησα. Χάρηκα που το πρόσεξες, της χαμογέλασα.
_ Από πού την πήρες;
Αφού την ενημέρωσα, της είπα ότι ήμουν πολύ χαρούμενη που αναγνώρισε το σχέδιο του Βαν Γκογκ με τα ηλιοτρόπια.
Τότε εκείνη με ρώτησε γελαστά:
_ Σου έφτιαξα τη μέρα;
_ Ευτυχώς, της απάντησα, υπάρχει ελπίδα!
Όταν αργότερα μπήκε στην τάξη μου για να κάνει μάθημα, είπε στα παιδιά:
_ Θυμάστε που είχαμε μιλήσει για έναν ζωγράφο που ζωγράφιζε ηλιοτρόπια; Κάποιος εδώ μέσα φοράει μία τέτοια μάσκα, αλλά όχι εγώ.
Όλοι κοιτάχτηκαν μεταξύ τους, μία μαθήτρια σήκωσε το χέρι της για να απαντήσει και ένας μαθητής πετάχτηκε:
_ Η κυρία!
_ Πώς τον έλεγαν τον ζωγράφο, θυμάστε;
_ Βίνσεντ Βαν Γκογκ, απάντησε μία άλλη μαθήτρια.
_ Μπράβο, που το θυμάσαι! της είπε η δασκάλα των Εικαστικών.
_Τώρα χαίρομαι διπλά, απάντησα στη συνάδελφό μου. Σήμερα τελικά μού έφτιαξες τη μέρα μου!

Ανθούλα Π. Βεζύρη

"Ηλιοτρόπια", Βίνσεντ Βαν Γκογκ

"Love is always bestowed as a gift - freely, willingly and without expectation.
We don't love to be loved; we love to love".

Leo Buscaglia

( Για το επάγγελμα του δασκάλου)

Είναι πολύ άσχημο όταν πηγαίνεις στη δουλειά σου και δεν την αγαπάς, ιδιαίτερα στο δικό μας επάγγελμα. Αν κάθε πρωί δε σ’ ενθουσιάζει η ιδέα ότι θα μπεις μέσα σ’ αυτό το δωμάτιο μ’ όλα αυτά τα μικρά παιδιά που θα σε κοιτάζουν με τα λαμπερά τους  μάτια και θα περιμένουν να τα βοηθήσεις να φτάσουν κοντά σ’ αυτή την έδρα, τότε μην ξαναπατήσεις στο σχολείο. Κάνε κάτι άλλο που δε θα σε φέρνει σε επαφή 

με μικρά παιδιά και δε θα σε αφήνει να τα σκοτώνεις σε τόσο τρυφερή ηλικία. Υπάρχουν ένα σωρό πράγματα να κάνεις … αλλά τα παιδιά άφησέ τα ήσυχα.

Ένα άλλο πράγμα που χρειαζόμαστε όλοι είναι η ελευθερία. Ο Θορώ λέει ότι: «Τα πουλιά δεν τραγουδούν ποτέ μέσα σε σπηλιές». Ούτε κι εμείς. Για να μπορέσουμε να μάθουμε, πρέπει να είμαστε ελεύθεροι. Πρέπει να είμαστε ελεύθεροι να δοκιμάζουμε, να πειραματιζόμαστε, να κάνουμε λάθη. 

Έτσι μαθαίνει κανείς. Καταλαβαίνω τα λάθη σου και κερδίζω από τα δικά μου. Το μυστικό είναι να μην κάνεις δυο φορές το ίδιο λάθος. Έχω όμως ανάγκη να είμαι ελεύθερος να πειραματίζομαι και να δοκιμάζω. 

Δώσε μου αυτή την ευκαιρία. Δώσε μου την ευκαιρία να ζήσω και να είμαι ο εαυτός μου και να βρω τη χαρά στην ανάγκη. Μη μου κολλάς τα ελαττώματά σου! Άσε με να βρω και να ξεπεράσω τα δικά μου!

 

"Το παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού"

Μαρία Μοντεσσόρι

"Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό σ’ αυτόν τον κόσμο, από το να ξυπνάς το πρωί των Χριστουγέννων και να μην είσαι παιδί".

                           Erma Bombeck

 

           

                                       Pierre Auguste Renoir

"Αυτό το σχέδιο το έκανα σε πέντε λεπτά, 

      αλλά μου πήρε εξήντα χρόνια 

   για να φτάσω σ’ αυτό το σημείο".