Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ
Ώρες λειτουργίας Λαογραφικού Μουσείου:
Καθημερινά 10:30 – 14:00 &
18:30 – 21:00
27 / 07 / 2024 – 25 / 08 / 2024
Πληροφορίες: 2222022011
Ιστοσελίδα: meskimis.gr
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ,
ΠΥΡΓΟΣ ΚΥΜΗΣ, ΕΥΒΟΙΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ:
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
ΜΑΡΙΝΟΣ
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΔΕΣ:
ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ
ΤΖΟΥΝΤΙΘ ΑΛΛΕΝ – ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΒΛΑΧΙΔΟΥ
ΜΑΡΙΑ ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ
ΒΑΣΩ ΓΚΑΒΑΪΣΕ
ΠΕΝΝΥ ΓΚΕΚΑ
ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ΡΙΑ ΔΑΜΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΙΚΗ ΚΑΝΑΓΚΙΝΗ
ΣΤΑΘΗΣ ΚΑΤΣΑΡΕΛΗΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΤΣΙΦΑΡΑΚΗ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ
ΕΛΕΝΗ ΚΡΙΚΚΗ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΑΪΟΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΕΥΚΑΔΙΤΗ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΛΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΗΤΡΕΝΤΣΕ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ
ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
ΜΥΡΤΩ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΓΩΝΗΣ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ
ΡΕΝΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΝΑΤΑΣΣΑ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑ
ΑΡΓΥΡΗΣ ΡΑΛΛΙΑΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΡΟΥΣΣΑΚΗΣ
ΣΟΦΙΑ ΣΙΜΑΚΗ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΥΛΑΚΟΣ
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΟΤΟΒΙΚΗΣ
ΤΑΚΗΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΟΤΣΙΚΑΣ
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
ΑΛΕΚΟΣ ΦΑΣΙΑΝΟΣ
ΜΑΡΩ ΦΑΣΟΥΛΗ
ΕΥΑ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ΘΕΟΔΩΡΑ ΧΩΡΑΦΑ (ΑΦΗ COLLECTIVE)
INGER CARLSSON (ΑΦΗ COLLECTIVE)
Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ ΣΤΕΓΝΗ ΟΤΑΝ Ο
ΑΝΕΜΟΣ ΦΥΣΑΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΡΟΧΗ. (1)
Αυτό το σπίτι, με τα σφαλιστά παράθυρα,
μας παρακολουθούσε. Είχε μάτια και
αφτιά. Στο εξωτερικό του έφερε
διακοσμητικά γλυπτά αποτροπαϊκού
χαρακτήρα: μία λεοντοκεφαλή στην
πλευρά που βλέπει στην ανατολή, προς
τη θάλασσα του Αιγαίου, κι έναν αετό
που μάχεται ένα φίδι στην πλευρά που
βλέπει στη δύση, προς τα Κοτύλαια Όρη.
Ήταν εκεί για να διώχνουν τα κακά
πνεύματα, αλλά και για να καθιστούν
σαφές στα αδιάκριτα βλέμματα ότι αυτό
το μεγαλοπρεπές σπίτι είναι
διαφορετικό.
Στο άκουσμα του ονόματος της Αρετούσας, η φαντασία μας οργίαζε.
Μας είχαν πείσει ότι υπάρχουν φαντάσματα σε αυτό το σπίτι. Ακούγαμε ιστορίες
για παράξενες τοιχογραφίες, για ένα απύθμενο πηγάδι, για λαβυρινθώδη κελάρια,
για ένα ξύλινο τραπεζάκι – χωρίς πρόκες – που χρησιμοποιούσαν για να
επικοινωνούν με τα πνεύματα των νεκρών. Ο Αντωνάκης φορούσε πάντα μακρυμάνικα
πουκάμισα για να μη φαίνονται τα σημάδια από τα φτερά που έβγαζε τη νύχτα για
να πετάει πάνω από τον Πύργο και τα γειτονικά
χωριά … Το σπίτι αυτό ήταν το Άλλο, συμβόλιζε το ανοίκειο.
Τα χρόνια πέρασαν, μεγαλώσαμε, και «ήρθε ο καιρός, ήρθε ο
καιρός» να διαβούμε το «ιερό κατώφλι», όπως θα έλεγε ο ποιητής και ο συγγραφέας
της «Ποιητικής του χώρου». Σήμερα, το σπίτι αυτό, γνωστό ως Αρχοντικό
Χρυσανθόπουλου, αποτελεί παράρτημα του Λαογραφικού Μουσείου Κύμης και φιλοξενεί
μια μεγάλη εικαστική έκθεση, μία από τις μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ στην
Εύβοια. Η έκθεση έχει τίτλο «Η εσωτερική πλευρά του ανέμου» και η θεματική της
περιστρέφεται γύρω από τη χειροτεχνία, ή αλλιώς χειρωναξία, δίνοντας έμφαση
στην υλικότητα και στο χειροποίητο αντικείμενο. Στους δύο ορόφους του σπιτιού
φιλοξενούνται περισσότερα από 70 έργα τέχνης, καμωμένα από 42 καλλιτέχνιδες και
καλλιτέχνες, τα οποία συνομιλούν με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του κτιρίου, την
αρχιτεκτονική του και τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του παππού της Αρετούσας,
του λαϊκού καλλιτέχνη του 19ου αιώνα Σωτήρη Χρυσανθόπουλου.
Χτίζοντας πάνω στην κληρονομιά του Χρυσανθόπουλου και της
οικογένειάς του (οι τρεις αδελφές είχαν μετατρέψει το σπίτι σε ένα άτυπο εργαστήρι κεντητικής), η έκθεση περιλαμβάνει έργα
αυτοδίδακτων καλλιτεχνών. Όπως τις ταπισερί του Στάθη Κατσαρέλη και μία φορητή
εικόνα («Τοπίο του θεσσαλικού κάμπου») του λαϊκού ζωγράφου Αθανάσιου Παγώνη
(1820 – 1884). Μέσα από τη συμμετοχή του αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη,
επιχειρείται ένας διάλογος με τον Αλέξανδρο Ροδάκη (1854 – π. 1927) και το
περίφημο σπίτι του στον Μεσαγρό Αίγινας. Επιπλέον, σύγχρονες καλλιτέχνιδες,
όπως η Πέννυ Γκέκα, η Ρία Δάμα, η Χριστίνα Μήντρεντσε και η Σοφία Σιμάκη, έχουν
φιλοτεχνήσει έργα ειδικά για την έκθεση, αντλώντας έμπνευση από αντικείμενα της
οικίας του Χρυσανθόπουλου, από κεντήματα της γιαγιάς μου, Μαρίκας Μαρίνου (1906 – 2004), και από την πολιτιστική ιστορία της
Κύμης. Η έκθεση ξαναφέρνει στο προσκήνιο το έργο της σημαντικής κεραμίστριας
Μαρίας Βογιατζόγλου, τις ταπισερί της Νίκης Καναγκίνη, και συγχρόνως
αναδεικνύει το ζωγραφικό έργο του Μοναχού Νικόδημου και του αρχιτέκτονα Τάκη
Τερζόπουλου. Ιδιαίτερη παρουσία στην έκθεση έχει η ομάδα ΑΦΗ, η οποία από το
1979 έως σήμερα, ισορροπώντας μεταξύ εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών, έχει
χαράξει τη δική της διαδρομή,
επιμένοντας στην αργή χειρωνακτική κατασκευή ιδεών.
Ο Σωτήρης Χρυσανθόπουλος ήταν ένας αναγεννησιακός καλλιτέχνης,
ένας σύγχρονος Ροβινσώνας Κρούσος. (2) Γεννημένος στη Βερσοβά
(σημερινό Χρυσάνθιο) του νομού Αχαΐας, εγκαταστάθηκε στην Κύμη στα μέσα του 19ου
αιώνα. Παντρεύτηκε τη Μαρία Θαλασσινού και έχτισε διώροφη κατοικία τους στο
χωριό Πύργος, τον τόπο καταγωγής της γυναίκας του. Δίπλα στο σπίτι του, με
τις πέτρες του οχυρωματικού ενετικού πύργου, έχτισε τον ναό της Γέννησης της
Θεοτόκου. Αυτοδίδακτος τεχνίτης, ασχολήθηκε με την αγιογραφία, τη ζωγραφική, τη
γλυπτική, την ξυλογλυπτική, ενώ εκτελούσε και χρέη γιατρού. Διακόσμησε το
αρχοντικό του με τοιχογραφίες, προσωπογραφίες του ιδίου και των μελών της οικογένειάς
του, κατασκεύασε τα έπιπλα του σπιτιού, τις πόρτες, τα ταβάνια, το πηγάδι της
αυλής και μια σειρά γλυπτά που κοσμούν τους εξωτερικούς τοίχους. Πέθανε γύρω
στο 1900. Ο γιος του, Κωνσταντίνος, υπήρξε επίσης αγιογράφος. Το 1991 το
αρχοντικό δωρίστηκε από την εγγονή του, Αρετούσα Χρυσανθοπούλου, στον Μορφωτικό
και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Κύμης, προκειμένου να
χρησιμοποιηθεί ως μουσείο.
Αξίζει να σημειωθεί πως το Αρχοντικό
Χρυσανθόπουλου, αυτό το χειροποίητο
σπίτι, που προορίζεται για Μουσείο
Παλαιοντολογικών Ευρημάτων της
Περιοχής της Κύμης, δεν έχει ανοίξει
ποτέ τις πόρτες του στο κοινό. Στόχος
της έκθεσης είναι να φέρει τους
Ευβοιώτες πιο κοντά στη σύγχρονη
τέχνη και στις σύγχρονες καλλιτεχνικές
πρακτικές. Σε αντίθεση με άλλα νησιά
που φιλοξενούν κάθε καλοκαίρι
εκθέσεις σύγχρονης τέχνης υψηλού
επιπέδου στα μουσεία τους, η Εύβοια
δεν έχει να επιδείξει αντίστοιχη
εκθεσιακή δραστηριότητα, με
αποτέλεσμα να μην θεωρείται
πολιτιστικός προορισμός. Η εικαστική
έκθεση στο Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου
αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία
για τους κατοίκους της Εύβοιας να
έρθουν σε επαφή με τον σύγχρονο
πολιτισμό.
Ως κατακλείδα, παραθέτω μια ενδιαφέρουσα σκέψη του Οδυσσέα Ελύτη
από τη μελέτη του για τον Θεόφιλο: «Η ξυλογλυπτική, τα υφαντά, τα κεντήματα,
υπήρξανε άλλωστε οι τελευταίοι απόστολοι ενός συγκεκριμένου κόσμου αισθημάτων,
οι οπισθοφυλακές ενός πνεύματος που του έμελλε, αλίμονο, να περιπέσει μέσα στην
οικουμενική δίνη προτού προφτάσει ν’ αναπτύξει μια δική του Φλωρεντία». (3) Κι όμως, σήμερα, σε μια εποχή
όπου έχουν καταργηθεί οι ιεραρχίες, η χειροτεχνία είναι πιο δημοφιλής από ποτέ,
ενώ όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες «αφιερώνουν μια σκέψη στον άγιο
Ροβινσώνα». Ποιος ξέρει, λοιπόν, ίσως μια νέα Αναγέννηση βρίσκεται προ των πυλών.
Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές
ευχαριστίες μου στον Πρόεδρο του
Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου
Κύμης κ. Νίκο Πιτερό, που αγκάλιασε
την ιδέα και βοήθησε στην υλοποίηση
της έκθεσης, στον Πρόεδρο του
Πολιτιστικού Συλλόγου Πύργου Κύμης
Πέτρο Θωμαΐδη, που όχι μόνο με
ενθάρρυνε να επιμεληθώ μια έκθεση στο
Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου αλλά
συνέβαλε και ο ίδιος καταλυτικά στην
υλοποίησή της, στον συνεργάτη μου και
συντονιστή της έκθεσης Χρήστο
Χρυσόπουλο, στις καλλιτέχνιδες, στους
καλλιτέχνες και τους συγγενείς τους, που
ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην
ιδέα, στους φορείς και στους χορηγούς
μας, χωρίς τους οποίους δεν θα
μπορούσε να γίνει αυτή η έκθεση και,
τέλος, στην οικογένειά μου, που με
στήριξε σε αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα.
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στους
συγγενείς και στους φίλους που έφυγαν
πρόωρα και δεν είναι σήμερα εδώ για να
ανακαλύψουμε μαζί «την εσωτερική
πλευρά του ανέμου».
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΑΡΙΝΟΣ,
ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
1. Ο τίτλος της έκθεσης είναι δανεισμένος από το ομώνυμο
μυθιστόρημα του Μίρολαντ Πάβιτς, που εκδόθηκε στα σερβικά το 1991 και κυκλοφόρησε στα ελληνικά
το 1994 από το Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» σε μετάφραση Γκάγκα Ρόσιτς.
2. «Με το να τα φτιάχνεις όλα, να τα ξαναφτιάχνεις όλα, να δίνεις
στο κάθε αντικείμενο ‘‘μία ακόμα χεριά’’, ένα ακόμα γυάλισμα στον καθρέφτη του
κεριού, κερδίζεις τα άλλα τόσα ευεργετήματα που μας προσφέρει η φαντασία
κάνοντάς μας να νιώσουμε την εσωτερική βλάστηση του σπιτιού. Για να μη χάνω τη
δραστηριότητά μου σ’ όλο το διάστημα της ημέρας ξαναλέω κάθε τόσο μέσα μου: «Κάθε
πρωί, ν’ αφιερώνεις μία σκέψη στον άγιο Ροβινσώνα’’.» Gaston Bachelard, «Η ποιητική του χώρου», μτφρ. Ελένη Βέλτσου, Ιωάννα
Χατζηνικολή, εκδ. Χατζηνικολή, Αθήνα, 1982, σ. 97.
3. Οδυσσέας Ελύτης, «Ο ζωγράφος Θεόφιλος», ύψιλον / βιβλία, Αθήνα, 1996, σ. 39
THE INNER SIDE OF THE
WIND
CURATED BY: CHRISTOFOROS
MARINOS
CHRYSSANTHOPOULOS MANSION,
PYRGOS KYMIS, EVIA
27 / 07 / 2024 – 25 /
08 / 2024
ARTISTS:
NIKOS ALEXIOU
JUDITH ALLEN – EFTATHIOU (ΑΦΗ COLLECTIVE)
CONSTANTIA VLACHIDOU
MARIA VOYATZOGLOU
VASSO GAVAISSE
PENNY GKEKA
MARIA GRIGORIOU (ΑΦΗ COLLECTIVE)
RIA DAMA
YIANNIS THEODOROPOULOS
NIKI KANAGINI
STATHIS KATSARELIS
KATERINA KATSIFARAKI
PANAGIOTIS LOULOURAS
ELENI KRIKKI
ALEXANDROS LAIOS
VASILIKI LEFKADITI
ANDREAS LOLIS
DIMITRIS MERANTZAS
CHRISTINA MITRENTSE
MARGARITA BOFILIOU
MONK NIKODIMOS
MYRTO XANTHOPOULOU
ATHANASIOS PAGONIS
DESPINA PANTAZOPOULOU
(ΑΦΗ COLLECTIVE)
YIANNIS PAPADOPOULOS (ΑΦΗ COLLECTIVE)
ILIAS PAPAILIAKIS
RENA PAPASPYROU
NATASSA POULANTZA
ARGIRIS RALLIAS
KOSTAS ROUSSAKIS
SOFIA SIMAKI
VASSILIS SKYLAKOS DIONYSIS
SOTOVIKIS
TAKIS TERZOPOULOS
THANASIS TOTSIKAS
NIKOS TRANOS
GIORGOS TSAKIRIS
ALEKOS FASSIANOS
MARO FASOULI
EVA CHEILADAKI (ΑΦΗ COLLECTIVE)
THEODORA CHORAFAS (ΑΦΗ COLLECTIVE)
INGER CARLSSON (ΑΦΗ COLLECTIVE)
THE INNER SIDE OF THE WIND
IS THE ONE THAT REMAINS DRY WHEN THE WIND BLOWS THROUGH THE RAIN (1)
That house, with its windows sealed,
was watching us. It had eyes and ears.
On the outside of the building, there
were decorative sculptures of an
apotropaic nature: a lion’s head on the
side facing the east, the Aegean Sea, and
an eagle battling a snake on the western
side, towards the Kotylaia Mountains.
They were there to drive evil spirits
away, but also to make it clear to prying
eyes that this grand
house is different.
In this house, built next to the village’s
Great Church, lived a tailor, Antonakis,
and three sisters (the fourth one died
young). The lanky elderly man, always
well – dressed, was married to one of
the Chrysanthopoulos sisters and he
was the only one we’d see during the
day. He’d come out to shop for
necessities, he was the ‘‘servant’’. The
three women rarely appeared outside
the house, they embroidered day and
night. The figure of Aretousa was the
most familiar, we heard her name
often. Enveloped by an aura of mystery,
that house incited our imagination. The
whole setup was reminiscent of a play
by Chekhov.
Upon hearing Aretousa’s name, our
imagination ran wild. They had
convinced us there were ghosts in that
house. We heard tales of strange
murals, a bottomless well, labyrinthine
cellars, a wooden table – without nails
– that they used to commune with the
spirits of the dead. Antonakis always
wore long – sleeved shirts to hide the
marks of the wings he grew at night to
fly over Pyrgos and the neighbouring
villages … That house was the Other, it
symbolized the uncanny.
The years went by, we grew up, and
‘‘came the time, came the time’’ to cross
the ‘‘sacred threshold’’, as the poet of
and author of “The Poetics of Space”
would say. Today, that house, known as
the Chrysanthopoulos Mansion, is a
branch of the Folklore Museum of
Kymi, and hosts a major visual arts
exhibition, one of the largest ever held
in Evia. The exhibition is entitled “The
inner Side of the Wind”, and it is
centred on craft, or else handiwork,
emphasizing materiality and handmade
objects.
Over the two stories of the house, more
than 70 works of art are displayed,
made by 42 artists, engaging in a
dialogue with the building’s distinctive
atmosphere, its architecture and the
remarkable murals of Aretousa’s
grandfather, the 19th century folk artist
Sotiris Chrysanthopoulos.
Building upon the legacy of
Chrysanthopoulos and his family (the
three sisters had converted the house
into an informal embroidery
workshop), the exhibition includes
works by self – taught artists, such as
the tapestries of Stathis Katsarelis and
a portable icon (“Landscape of a
meadow of Thessaly”) by the folk
painter Athanasios Pagonis (1820 –
1884). The participation of architect
Dionysis Satovikis attempts a
conversation with Alexandros Rodakis
(1854 – c. 1927) and his famous house
in Mesagros, Aegina. In addition,
contemporary artists, such as Penny
Gkeka, Ria Dama, Christina Mitrentse
and Sofia Simaki, have created works
especially for the exhibition, drawing
inspiration from objects in
Chrysanthopoulos’ house, embroideries
by my grandmother, Marika Marinou
(1906 – 2004), and the cultural history
of Kimi. The exhibition brings the work
of eminent ceramic artist Maria
Voyatzoglouand the tapestries of Niki
Kanagini back onto centre stage, while
at the same time, casting a light upon
the painting of the monk Nikodimos
and the architect Takis Terzopoulos.
Distinctive in the exhibition is also the
presence of the AFI Collective, striking
a balance between the visual and
applied arts, and persisting on a slow,
manual construction of works, they
have been setting their own course
since 1979.
Sotiris Chrysanthopoulos
was a renaissance artist, a modern – day Robinson Crusoe. (2) Born in Versova (present day Chrysanthio) in the prefecture of Achaia, he
settled in Kymi in the mid – 19th century. He married Maria
Thalassinou and built their two – storey home in the village of Pyrgos, where
his wife originated from. Next to his house, using stones from the Venetian
fortress, he built the church of the Birth of the Mother of God. A self –
taught artist, he engaged with ecclesiastical art, painting, sculpture, and
woodcarving, while also working as a doctor. He decorated his mansion with
murals of himself and members of his family, and constructed the furniture,
doors and ceilings of the house, the well in the yard, and sculptures adorning the
outer walls. He died around 1900. His son, Konstantinos, was also an icon painter.
In 1991, his granddaughter, Aretousa Chrysanthopoulou, donated the mansion to
the Educational and Cultural Association of Kymi, to be used as a museum.
It is worth pointing out that the
Chrysanthopoulos Mansion, that
handmade home destined to become
the Paleontology Museum of the Kymi
Region, has never before opened its
doors to the public. The purpose of the
exhibition is to bring the residents of
Evia closer to contemporary art and
contemporary art practices. In contrast
to other islands that host high class
contemporary art exhibitions in their
museums every summer, Evia has not
demonstrated similar activity, and is
not, as a result, thought of as a cultural
destination. The art exhibition at the
Chrysanthopoulos Mansion is an
excellent opportunity for the island’s
residents to come into contact with
contemporary culture.
In closing, I quote an
interesting thought by Odysseas Elytis, from his study on Theophilos:
“Woodcarving, weaving, embroideries, were, besides, the last apostles of a
particular world of emotions, the rearguard of a spirit destined, alas, to fall
into the ecumenical vortex before it had the chance of developing its own
Florence”. (3) And yet, today, at a
time when hierarchies have been abolished, handicraft is more popular than
ever, while more and more artists “give a thought to Saint Robinson”. Who
knows, then: perhaps, a new Renaissance is just around the corner.
I would like to extend my warmest
thanks to the President of the Cultural
Association of Kymi, Nikos Piteros, who
embraced the idea and helped with the
realization of the exhibition at the
Chrysanthopoulos Mansion, but also
worked to make it a reality, my
associate and exhibition coordinator
Christos Chrissopoulos, the artists and
their families, for their enthusiastic
response to our idea, the organizations
and sponsors without whom the
exhibition could never come to pass
and, finally, my family, who supported
me throughout this ambitious project.
The exhibition is dedicated to the
relatives and friends who left us too
early and are not here today to share in
discovering the “inner side of the
wind”.
CHRISTOFOROS MARINOS,
EXHIBITION CURATOR
1. The exhibition title is borrowed from Milorad Pavic’s novel published in Serbian in 1991
(English edition, Knopf 1993, Greek edition, Estia, 1994).
2. “Make and remake everything oneself,
make a ‘supplementary gesture’ towards each object, give another facet to the
polished reflections, all of which are so many boons the imagination confers
upon us by making us aware of the house’s inner growth. To have an active day I
keep saying to myself , ‘Every morning, I must give a thought to Saint
Robinson.” Gaston Bachelard , “The Poetics of space”, English edition: trans: Maria Jolas, Penguin
Classics 2014, p. 89.
3. Odysseas Elytis, “Ο ζωγράφος Θεόφιλος / The painter Theophilos”, ypsilon, Athens, 1996, p. 39.
