Κάθε μετάβαση στη ζωή του ανθρώπου, έτσι και η μετάβαση από την οικογένεια στην ευρύτερη σχολική κοινότητα, είναι ένα «πέρασμα» από μια δεδομένη κατάσταση σε μια νέα, άγνωστη συνθήκη που σηματοδοτεί μια αλλαγή τόσο στη ζωή του παιδιού όσο και στο ρόλο του γονιού.
Και να που το καλοκαίρι έφτασε στο τέλος του, ήρθε ο Σεπτέμβρης, ο μήνας που ανοίγουν τα σχολεία.
Η πρώτη μέρα και η επιστροφή είναι μία διαδικασία που άλλα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία για να συναντήσουν τους συμμαθητές τους, τις νέες τους τάξεις και τα καινούργια μαθήματα, ωστόσο δεν είναι λίγα εκείνα που βιώνουν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο με άγχος, άρνηση, μπερδεμένα συναισθήματα και αμφιβολία για το άγνωστο. Η σχολική περίοδος είναι μια κρίσιμη φάση στη ζωή του παιδιού, παρόλο που οι ενήλικες συχνά την αναπολούν με ευχάριστες μόνο αναμνήσεις και τη χαρακτηρίζουν ως αμέριμνη.
Η προσαρμογή στο σχολείο δεν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί αυτόματα με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Όπως το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, έτσι χρειάζεται και τον δικό του χρόνο προσαρμογής, τον δικό του ρυθμό. Δεν έχει, λοιπόν, νόημα να το συγκρίνουμε με τα άλλα παιδιά ή με τα μεγαλύτερα αδέρφια του.
Για τα «πρωτάκια» τα πράγματα είναι συχνά πιο δύσκολα, αφού καλούνται να εγκαταλείψουν το ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον και τη ζεστή θαλπωρή των αγαπημένων προσώπων τους αντιμετωπίζοντας καινούρια πρόσωπα και καταστάσεις, τον δάσκαλο, τους συμμαθητές, τους κανονισμούς της τάξης, τις σχολικές υποχρεώσεις, κλπ.
Από την άλλη, πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς αποτελούν πηγή άγχους για τα παιδιά, καθώς τους το μεταδίδουν με τον αποχαιρετισμό. Τα παιδιά μπορεί να εκφράσουν το άγχος του αποχωρισμού και του νέου ξεκινήματος, με σκέψεις όπως: «Θα έρθει να με πάρει η μαμά;», «Θα κάνω νέους φίλους;», «Πώς θα τα καταφέρω με τα μαθήματα;».
Καλό θα είναι να φροντίσουμε ώστε η μετάβαση στο σχολείο θα πρέπει να γίνεται ομαλά, ήπια και ευχάριστα. Ίσως το παιδί περάσει από κάποια στάδια, όπως το σοκ της αλλαγής, διάθεση να μείνει στο παλιό σχολείο (νηπιαγωγείο), κ.α.
Οι γονείς διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στην εξελικτική πορεία των λειλιπούτειών τους. Η καλή προετοιμασία για αυτό που πρόκειται να αντικρίσουν καθώς περνούν το νέο αυτό κατώφλι της ζωής τους βοηθάει πολύ, όχι μόνον στη μείωση του άγχους αλλά και στην αποφυγή άλλων δυσάρεστων περιστατικών.
Ακόμη και εάν η δική τους εμπειρία έχει εγγραφεί μέσα τους ως κάτι δυσάρεστο, θα πρέπει να αποφύγουν να τη μεταβιβάσουν στο παιδί τους ως τέτοια.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε το άγχος του παιδιού
Η επιστροφή της οικογένειας από τις καλοκαιρινές διακοπές πρέπει να γίνει τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν ανοίξουν τα σχολεία, ώστε να μπορέσει το παιδί να επανέλθει στην παλιά καθημερινότητά του και να ξαναμπεί στο νέο πρόγραμμα και στους νέους ρυθμούς.
Μια επίσκεψη στο σχολείο λίγες μέρες νωρίτερα θα βοηθήσει το παιδί για την προσαρμογή του.
Πηγαίνετε παρέα να αγοράσει την τσάντα του και τον σχολικό εξοπλισμό, που θα του προκαλέσει χαρά.
Δώστε έμφαση στα πλεονεκτήματα του σχολείου και στα όσα θετικά προσφέρει, χωρίς να παραγνωρίζετε τα αρνητικά που τυχόν επισημαίνει το παιδί.
Μιλήστε στο παιδί για τη δικές σας εμπειρίες για τις πρώτες μέρες στο σχολείο, λέγοντάς τους πώς ξεπεράσατε τους φόβους σας, αποφεύγοντας ωστόσο τις συγκρίσεις.
Συζητήστε με το παιδί για τα συναισθήματά του, ακούστε προσεκτικά τις ανησυχίες του, προσπαθώντας να του ενισχύσετε την ψυχολογία και την αυτοπεποίθησή του.
Δώστε του χρόνο να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον και αφήστε το παιδί να αναπτύξει την δική του προσωπικότητα μέσα στο σχολικό περιβάλλον προσπαθώντας να παρεμβαίνετε όσο λιγότερο γίνεται.
Συζητήστε όλη η οικογένειά τη σημαντικότητα της οργάνωσης, του ύπνου, της διατροφής και του σχολικού προγράμματος.
Δώστε στο παιδί την επιλογή να διαλέξει τα ρούχα που θέλει να φορέσει ή ακόμη να έχει στην τσάντα του ένα μικρό αγαπημένο του παιχνίδι για να νιώθει πιο άνετα.
Ετοιμάστε την τσάντα παρέα.
Μην ξεχάσετε να γράψετε κάπου το τηλέφωνο και τη διεύθυνση του σπιτιού σας. Κάντε του και μια μικρή έκπληξη: βάλτε μέσα κάτι που ξέρετε ότι θα ευχαριστηθεί πολύ όταν το βρει, όπως ένα «απαγορευμένο» σνακ που του αρέσει, ή κάτι με συναισθηματική αξία, όπως μια οικογενειακή φωτογραφία.
Στη διαδρομή για το σχολείο συζητήστε διάφορα θέματα ώστε να αποβάλετε και οι δύο το άγχος.
Βγάλτε μαζί μία φωτογραφία για να θυμάστε αυτή τη μέρα.
Αφού φτάσατε, αποχαιρετήστε το παιδί τρυφερά αλλά με αποφασιστικότητα, ώστε να νιώσει ότι του έχετε εμπιστοσύνη και ταυτόχρονα να καταλάβει ότι όσα πείσματα κι αν κάνει, θα πάει σχολείο.
Επικοινωνείτε τακτικά με το δάσκαλο της τάξης και μοιράζεστε τις ανησυχίες μαζί του προτού εξελιχθούν σε προβλήματα.
Μην ξεχνάτε ότι κάθε αρχή και δύσκολη και θέλει υπομονή από όλες τις πλευρές. Μην αγχώνεστε προκαταβολικά, δώστε στο παιδί σας τον χρόνο που χρειάζεται και μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο τολμηρό και δυναμικό από αυτό που πιστεύετε!
