Παρασκευή 24 Ιουνίου 2022


Σκυριανά κεραμικά

Τα παραδοσιακά Σκυριανά κεραμικά, κατασκευασμένα με κόκκινο πηλό και διακοσμημένα με σκυριανά σχέδια σε άσπρο χρώμα, εξυπηρετούσαν πρακτικούς κυρίως σκοπούς.

Ήταν σκεύη της καθημερινής ζωής των κατοίκων:
-Σταμνιά
-Σταμνάκια και κρυολόγοι
-Κανάτες
-Τσουκάλια
-«Προζμερά»
-Θυμιατά
-Γλάστρες
-«Φαβατοτσούκαλα»
-Κιούπια, κιουπάκια κ.ά.

Κατασκευάζονταν όμως, επίσης μινιατούρες όλων των παραπάνω σκευών, προοριζόμενες να παίζουν μ' αυτά τα παιδιά και παράλληλα να εξοικειώνονται με τα κανονικά αντικείμενα που θα χρησιμοποιούσαν όταν θα γίνονταν μεγάλοι.

Τα κεραμικά

Από τα κεραμικά πρώτα - πρώτα, είναι τα λεγόμενα «Ροδίτικα». Τα παλιά κεραμικά της Νίκαιας της Μικράς Ασίας.
Από τα καλύτερα «πιατικά» είδη της «Αλώνης» θεωρούνται επίσης, οι μεγάλες «γαλάζιες πιατέλες». Είναι τα περίφημα Ολλανδικά Delft, κατασκευής 1600 - 1800. Αποτελούν απομιμήσεις Κινέζικων πιάτων και η αξία τους είναι πολύ μεγάλη, όπως σημαντική ήταν και στην εποχή της κατασκευής τους.

Μικρότερα σε μέγεθος, αλλά μεγάλης κι αυτά αξίας, λόγω και της σπανιότητάς τους, είναι Κινέζικα και Κορεάτικα του 18ου αιώνα, κατασκευασμένα από πορσελάνη με προορισμό την εξαγωγή.

Ακολουθούν τα «λαϊνίσα», πιατέλες και πιάτα με ζωηρά καφέ και κίτρινα χρώματα, κυρίως Ισπανικής και Ιταλικής προέλευσης. Τα μπλε της ιδίας προέλευσης με τις διάφορες παραστάσεις καραβιών και ανθρώπων είναι δευτερότερα από τα «λαϊνίσα».

Μετά από τα μπλε, έρχονται της «αγαλίπας», πιάτα με άσπρο φόντο, πράσινη μπορντούρα και παράσταση φοίνικα στη μέση, και τελευταία είναι τα «κίτρινα» που τα αποκαλούσαν λίγο περιφρονητικά «κρόκους» επειδή μοιάζουν με το χρώμα των κρόκων των αυγών και τα ψαμμιτικά πετρώματα με το ίδιο χρώμα και όνομα που βρίσκονται στη Σκύρο.

Δεύτερη κατηγορία των κεραμικών της ίδιας αξίας, είναι τα διάφορα βάζα με τα πολυποίκιλα ονόματα, χρήσεις και σχήματα. Τη μεγαλύτερη ομάδα αριθμητικά, αποτελούν τα «λαήνια» που χρησίμευαν για κανάτες κρασιού (San vino). Αν και πολλά από τα «San vino» αυτά είναι διακοσμημένα με το δικέφαλο αετό και έχουν στα ελληνικά λαϊκούς στίχους που υμνούν την οινοποσία ή προειδοποιούν τους πότες για τα επικίνδυνα αποτελέσματα της κατάχρησης του κρασιού, δεν είναι Ελληνικά. Κατασκευάστηκαν στην Ιταλία από παραγγελίες Ελλήνων εμπόρων ή προσαρμόζονταν από τους ίδιους τους κατασκευαστές στο «κλίμα» των Ελλήνων αγοραστών για τους οποίους προορίζονταν. Εκτός από τα Ιταλικά, υπάρχουν και Ισπανικά «λαΐνια» του 1700 - 1800.

Άλλα δοχεία πέρα από τα λαΐνια είναι οι «μπουρνιές» με το περίεργο σχήμα (Albarello) που χρησιμοποιούνταν από τις Σκυριανές για δοχεία γλυκών του κουταλιού. Τον καιρό της κατασκευής τους, χρησίμευαν για την τοποθέτηση φαρμάκων στα φαρμακεία.

Εκτός από τα «τυπικά» και συνηθισμένα αυτά δοχεία, υπάρχουν και διάφορα άλλα κεραμικά αντικείμενα όπως κούκλες, κυρίως γυναικών, αλατιέρες (σαλιέρες), μελανοδοχεία σε μικρά αγαλματάκια που παριστάνουν σκύλους, άλογα και άλλα ζώα, ακουασαντιέρες κ.ά., με προέλευση τους ίδιους τόπους και τα ίδια εργαστήρια.

Σε ορισμένα σπίτια του αρχοντολογιού, υπήρχαν και κεραμικά της Βόρειας Αφρικής, γνωστά σαν «Κοπτά». Είναι κυρίως βάζα σκεπαστά με κυμαινόμενα μεγέθη. Κυριαρχεί το σκούρο κίτρινο και τα διακοσμητικά τους μοτίβα είναι πράσινα ή καφέ. Οι Σκυριανές τα ονόμαζαν «Μπαρμπαρέσικες γαβάθες» και θεωρούντο κατώτερα είδη από τα «λαϊνίσα».

Καλά είναι και τα πιάτα με τα «τριαντάφυλλα», λεπτής κατασκευής, με άσπρο φόντο και κόκκινα λουλούδια στη μέση που μοιάζουν με τριαντάφυλλα.

Μουσείο Φαλτάιτς
















































                                                       21 - 11 - 2024 Σκέψεις για το φθινόπωρο   Φέτος το φθινόπωρο άργησε να έρθει. Μετά απ...