Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις
 Αγνή Λάμπρου

Μετράμε αντίστροφα ως  τα Χριστούγεννα και είμαστε μέσα στο κλίμα όλο και πιο πολύ!! Γράφοντας αυτό το κείμενο, άρχισα να σκέφτομαι τι μπορεί να θυμόμαστε από αυτή την ιδιαίτερη γιορτή; Yπάρχουν κάποια Χριστούγεννα, τα οποία μπορεί να είναι τα πιο ξεχωριστά; Που τα έχουμε λίγο παραπάνω στην καρδιά μας; O καθένας μπορεί να έχει τα πιο αγαπημένα ή ακόμη κι αυτά που μπορεί να μη πέρασε και τόσο καλά. Όσο για τις αναμνήσεις, ας κάνουμε  ένα ταξίδι για να δούμε τι κάναμε και τι μπορεί να συνεχίζουμε να κάνουμε. Ας τα πάρουμε με τη σειρά…

1. Χριστουγεννιάτικο τραπέζι με όλη την οικογένεια. Μαζεμένοι όλοι τρώγοντας και συζητώντας μέσα στην ευχάριστη ατμόσφαιρα. Οι στιγμές με αγαπημένα πρόσωπα είναι σημαντικές και δε συγκρίνονται.

2. Η προετοιμασία του στολισμού. Θυμάσαι από παιδί, που με χαρά έτρεχες να στολίσεις το δέντρο και τυλιγόσουν με τα φωτάκια γύρω – γύρω.

3. Η προετοιμασία των γιορτινών γεύσεων. Μελομακάρονα, κουραμπιέδες, η καθιερωμένη βασιλόπιτα για την Πρωτοχρονιά. Το χαρακτηριστικό πιατάκι πάνω στο τραπέζι, που έχει τα γλυκά, για να κεραστούν αυτοί που έρχονται στο σπίτι. Οι ίδιες οι μυρωδιές αυτές, αποτελούν ανάμνηση. Με τη μαμά που τα φτιάχνει και μύριζε όλο το σπίτι σα ζαχαροπλαστείο.

4. Η αγορά των δώρων και τα δώρα που λαμβάνουμε. Η χαρακτηριστική Κυριακή με τα μαγαζιά όλα ανοιχτά και τον κόσμο να κάνει τις βόλτες του.

5. Το γράμμα στον Άγιο Βασίλη. Μικροί από νωρίς καθόμασταν, να σκεφτούμε τι θέλουμε να μας φέρει και το καταγράφαμε για να το ζητήσουμε. Και του ετοιμάζαμε μέχρι και γάλα και γλυκό μαζί, όταν θα έφερνε τα δώρα. Τι όμορφη αυτή η παιδική μαγεία …

6. Στιγμές στο σπίτι.. Κοντά στο τζάκι, ηρεμώντας, μακριά από σχολεία και υποχρεώσεις. Που έλεγες ότι θα διαβάσεις, αλλά ποτέ δε θα το έκανες, γιατί περνούσες τέλεια έτσι.

7. Ταινίες στον καναπέ. Ποιο να πρωτοθυμηθείς?! Το ‘Μόνος στο σπίτι’ και ένα σωρό άλλες ταινίες τέτοιων γιορτινών ημερών, που παίζουν κάθε χρόνο. Που μέχρι και η τηλεόραση φεύγει από το καθιερωμένο πρόγραμμα και πάει με το ρεύμα των Χριστουγέννων.

8. Τα δευτερόλεπτα που άλλαζε ο χρόνος. Που σκέφτεσαι τι πέρασε και τι έρχεται.

Οι αναμνήσεις μας αμέτρητες από παιδιά. Και σήμερα ναι, γενικά κάθε Χριστούγεννα προσπαθούμε να περάσουμε καλά. Όμως, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι ακόμη και τα παιδιά την ευκαιρία, να νιώθουν ευτυχία αυτές τις μέρες … γιατί μπορεί να μην έχουν  κοντά τους πρόσωπα που να τους αγαπούν, μπορεί να μην έχουν τις απλές ανέσεις που χρειάζεται κάποιος, γιατί απλά περνούν πολύ δύσκολα.

Είναι πράγματα, που δε πρέπει να τα θεωρούμε δεδομένα και να μένουμε ουδέτεροι. Υπάρχουν εκπληκτικές δράσεις οργανισμών  για τέτοια ζητήματα. Κι όλοι οι άνθρωποι αν ενωθούμε, έχουμε μεγάλη δύναμη. Ας είναι αυτός ο στόχος μας …
Να δημιουργήσουμε όχι μόνο τις δικές μας όμορφες αναμνήσεις Χριστουγέννων, αλλά και των διπλανών μας που το έχουν ανάγκη. Όσο για τη δική μου καλύτερη γιορτινή ανάμνηση … χμμ έχω αρκετές.

Σίγουρα ξεχωρίζω Πρωτοχρονιά  με φίλους, που μια φορά τρέχαμε στο κρύο να βρούμε μαγαζί να κάτσουμε … ακόμη και να μη βρίσκαμε, θα ήταν πάλι ωραία, γιατί σημασία έχει με ποιον είσαι.
Εσένα, ποια είναι η δική σου καλύτερη Χριστουγεννιάτικη ανάμνηση;

Άλκηστη

Πρέπει να είμαι πέμπτη δημοτικού, και είναι η πρώτη φορά που μπαίνω σε κατάστημα Zara. Εντυπωσιασμένη από το λευκό φωτισμό, δε μπορώ να σταματήσω να χαζεύω γύρω μου. Η μαμά μου με τραβάει από το χέρι για να δοκιμάσω ρούχα, πρέπει να ψωνίσουμε για τη σχολική γιορτή που είναι σε λίγες μόλις μέρες. Θυμάμαι ακόμα το σύνολο που διαλέξαμε: μια μωβ φούστα, ένα ροζ ζιβάγκο, και μια μπλε βελούδινη ζακέτα, που τη φοράω ακόμα και σήμερα.

Μερικές μέρες αργότερα, το σχολείο έχει πια κλείσει για τις γιορτές, και ο δρόμος μας βγάζει ξανά στο κέντρο, στην καθιερωμένη βόλτα μας στην Ερμού. Μικρή τότε, και άβγαλτη, όλα μου μοιάζουν μεγάλα, ο κόσμος πολύς, η μουσική δυνατή, ένα street party γεμάτο χρώματα, αρώματα και γεύσεις. Περπατάμε πιασμένοι χέρι-χέρι, για να μη χαθούμε, και ο δρόμος μας βγάζει κάποια στιγμή στα Goody’s, όπου παραδοσιακά πριν τις γιορτές σταματάμε για ένα cheeseburger και πατάτες. Τότε δεν το ήξερα, μα σήμερα ξέρω πως είναι το μυαλό και η καρδιά που κάνουν το φαγητό πιο νόστιμο, και οι χιλιάδες αναμνήσεις που φέρνει μαζί του.

Κάποια άλλα Χριστούγεννα, λίγο αργότερα, είμαστε στο χωριό μου. Κάνει πολύ κρύο, ήλιος με δόντια, μα δεν χιονίζει. Δε θα μας κάνει τη χάρη να ζήσουμε “λευκά Χριστούγεννα”, μα η θαλπωρή του τραπεζιού όπου μαζευόμαστε όλοι γύρω του, έχει μια πρωτόγνωρη γλύκα, που εκείνη τη στιγμή δε μπορούσα να καταλάβω. Θα έπρεπε να περάσουν χρόνια, και να αλλάξουν πολλά για να αντιληφθώ πως το δεδομένο ανατρέπεται εξίσου εύκολα με καθετί άλλο στη ζωή.

Ή εκείνη η Πρωτοχρονιά, το 2000 πρέπει να ήταν, που κέρδισα το φλουρί για πρώτη φορά, και καμάρωνα πως θα έχω τύχη όλη τη χιλιετία, αγνοώντας το κρυφό γελάκι της μαμάς που είχε στήσει το μοίρασμα των κομματιών, για ακόμα μια φορά, για να μη μείνει κανένας παραπονεμένος. Εκείνο το φλουρί το φυλούσα σαν τα μάτια μου, ώσπου κάποια στιγμή έπαψε να έχει τόση αξία, και χάθηκε μαζί με όλα τα άλλα, σε αυτή τη μαύρη τρύπα όπου πάνε όλα όσα ήταν κάποτε σημαντικά.

Ή πάλι, το 2014, ενήλικη πλέον, που βρέθηκα στο Γκάζι να χαζεύω τα πυροτεχνήματα, παρέα με δεκάδες άλλους στα πρόθυρα του πρώτου hangover της χρονιάς. Θυμάμαι ότι κοιτούσα τον ουρανό μαγεμένη, σκεφτόμενη με ενθουσιασμό όλα όσα θα μπορούσε να φέρει αυτή η χρονιά, πιστεύοντας πως θα ήταν μόνο καλά, μια ανόητη ελπίδα που με κάποιο περίεργο τρόπο επαληθεύτηκε.

Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιές…περνάνε η μία μέρα μετά την άλλη, πριν καν το καταλάβουμε έχουν μπει τα Φώτα, και τα εορταστικά λαμπάκια μπαίνουν ξανά στο κουτί τους για τους επόμενους έντεκα μήνες. Οι γιορτινές μέρες έρχονται, και φεύγουν, και έρχονται ξανά, κι αυτό που αφήνουν πίσω τους είναι μερικές σκόρπιες αναμνήσεις. Σαν ένα σπασμένο καθρέφτη, κοιτάζουμε μέσα τους, και βλέπουμε μονάχα κομμάτια από την αντανάκλαση μας, μα ποτέ ολόκληρη την εικόνα.

Αυτές οι αναμνήσεις όμως, θραύσμα το θραύσμα είναι η ζωή μας, και φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, μάθαμε να εκτιμάμε ακόμα πιο πολύ όσα έχουμε. Ακόμα κι αυτές τις μικρές ανούσιες αναμνήσεις που δε σημαίνουν τίποτα, μα κάπως βρέθηκαν χέρι-χέρι με τα σημαντικά.

Φέτος τις γιορτές λοιπόν, αντί να σκέφτεσαι όσα σου λείπουν, αναλογίσου εκείνες τις όμορφες στιγμές που έχεις ζήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια. Και να θυμάσαι, ο μεγαλύτερος πλούτος κρύβεται στην αληθινή ευγνωμοσύνη.

Σε προσκαλώ λοιπόν και εσένα να ανατρέξεις στις αναμνήσεις σου, τις μικρές και τις μεγάλες, από περασμένα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιές, να μοιραστείς μαζί μου στιγμές που ξεχωρίζουν ακόμα μέσα σου, και να ξαναζήσεις τη μαγεία μιας (φαινομενικά) άλλης ζωής, που δε θα ξαναέρθει, μα γι’αυτό ακριβώς το λόγο είναι τόσο μοναδική.

Χριστούγεννα και παιδικές αναμνήσεις
  Κατερίνα Κανάκη
 Φιλόλογος - Ειδική Παιδαγωγός

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν…. Τα σπίτια στολισμένα και η μαμά που φτιάχνει διάφορες λιχουδιές στην κουζίνα. Μοσχομυρίζουν τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, πασπαλισμένα με αγάπη, απλόχερη και κρυστάλλινη σαν το γάργαρο νερό.

 Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, οι πόλεις έχουν φορέσει τα γιορτινά τους, οι πλατείες και οι γειτονιές έχουν φωτιστεί και οι γονείς με τα παιδιά επισκέπτονται γιορτινές εκδηλώσεις και πολυκαταστήματα, για να βιώσουν το χαρμόσυνο πνεύμα των ημερών. Η προσμονή του δώρου από τον Άγιο Βασίλη, οι κόκκινες και χρυσές κορδέλες που στολίζουν το σπίτι φαντάζουν μαγικά και ξεχωριστά στα μάτια ενός μικρού παιδιού.

Χριστούγεννα παιδικά... Χριστούγεννα γεμάτα γλυκές αναμνήσεις, που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα παραμένουν στη μνήμη πολύτιμος οδηγός και φάρος ελπίδας σε καιρούς δύσκολους και στείρους.

Οι Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν έχουν καμία συνειδητή ανάμνηση πριν την ηλικία των τριών ετών. Αυτό σχετίζεται με τρεις παράγοντες:

1. την κατάκτηση της γλώσσας, απαραίτητη για την καταχώρηση των βιωμάτων στον εγκέφαλο,

2. τη νευρολογική ωρίμανση του εγκεφάλου, απαραίτητη για την αποθήκευση των βιωμάτων στον εγκέφαλο και,

3. την ανάπτυξη του εαυτού, απαραίτητη για να αντιλαμβάνεται το άτομο την έννοια του χρόνου και την ύπαρξή του ως ξεχωριστή οντότητα από το περιβάλλον. Σε συνειδητό επίπεδο, λοιπόν, φαίνεται να μη θυμόμαστε κάτι από τα πρώιμα παιδικά μας χρόνια. Σε ασυνείδητο επίπεδο, όμως, τι συμβαίνει;

 Ως παιδιά επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες που δεχόμαστε μέσω των αισθήσεων, των εικόνων και των λέξεων. Για το λόγο αυτό, τις πιο πρώιμες αναμνήσεις αδυνατούμε να τις θυμηθούμε όπως και όποτε θέλουμε. Ωστόσο κάποια γεγονότα έχουν καταγραφεί στη μνήμη μας, ως αισθήσεις ή εικόνες συνυφασμένες με συναισθήματα.

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε ως γονείς για να μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες κάποιες όμορφες εικόνες στο μυαλό των παιδιών μας;

Όσον αφορά στα Χριστούγεννα, πολλά μπορούμε να κάνουμε για τα παιδιά μας, αλλά και μαζί με τα παιδιά μας, έτσι ώστε να αποκτήσουν μια βαθύτερη αίσθηση των Χριστουγέννων, ως γιορτή αγάπης, στοργής και προσφοράς και οι πράξεις και τα γεγονότα που βιώνουν να καθορίσουν θετικά το υπόλοιπο της ζωής τους.

Άρα πρέπει:

• Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να λάβουν μέρος στο στόλισμα του σπιτιού, του τραπεζιού, του δέντρου και οτιδήποτε άλλο συμπεριλαμβάνει η γιορτινή αυτή ατμόσφαιρα. Μπορούμε να βγάλουμε φωτογραφίες και να κάνουμε αυτή τη διαδικασία ξεχωριστή και μοναδική.

• Να παρακινήσουμε τα παιδιά να μοιραστούν και να χαρίσουν πράγματα και σε άλλους ανθρώπους. Έτσι, θα μάθουν να μοιράζονται και να προσφέρουν. Επίσης, μπορούμε να αγοράσουμε μαζί τους τα δώρα που θα πάρουμε και για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας.

• Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να φτιάξουν από μόνα τους ένα δώρο για τη γιαγιά, τον παππού και για όποιον άλλον θέλουν τα ίδια. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο να φτιάξουν κάτι μόνα τους παρά να χαρίσουν κάτι έτοιμο. Με αυτό τον τρόπο τονίζεται η συναισθηματική αξία του δώρου.

• Ένα δώρο είναι αρκετό. Δεν χρειάζεται άλλο δώρο τα Χριστούγεννα και άλλο την Πρωτοχρονιά. Αγοράζοντας στα παιδιά μας όλα όσα θέλουν, και ικανοποιώντας κάθε απαίτησή τους, το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να γίνονται ακόμη πιο απαιτητικά ξέροντας πως δεν θα τους πούμε όχι.

• Αν λείπουμε πολλές ώρες από το σπίτι, να μην προσπαθούμε να καλύψουμε τον χρόνο που θα θέλαμε να περάσουμε με τα παιδιά μας κάνοντας τους πολλά δώρα. Αυτό στην πραγματικότητα θα τα κακομάθει ακόμα πιο πολύ. Μπορούμε να κάνουμε πράγματα μαζί τους και να αφήσουμε τις τύψεις και τις ανασφάλειες στην άκρη.

• Ζούμε σε μια εποχή όπου τα ipad έχουν αντικαταστήσει τα lego. Τα παιδιά σήμερα παίζουν πιο πολύ απ’ ότι πιο παλιά, με ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η τεχνολογία έχει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας όμως εάν δεν χρησιμοποιηθεί με μέτρο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών μας. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας και τα πιο παραδοσιακά παιχνίδια, όπως τα πάζλ, και να μη ξεχνάμε να μιλάμε και να παίζουμε μαζί τους.

• Εάν τα παιδιά μας ζητάνε επίμονα κάτι που είναι πολύ ακριβό και δυσκολευόμαστε να το αγοράσουμε, δε θα πρέπει να διστάσουμε να τους πούμε την αλήθεια, παρά να τους πούμε χίλιες άλλες δικαιολογίες που πιθανόν να μην ισχύουν.

• Πολύ σπουδαίο επίσης είναι να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά μας να παρακολουθήσουν μια χριστουγεννιάτικη παράσταση, θέατρο ή συναυλία. Αυτό θα τους δώσει εικόνες και συναισθήματα που σχετίζονται με τη γιορτινή εποχή και είναι μια ευκαιρία να κάνουμε και κάτι εποικοδομητικό μαζί, για το οποίο μπορούμε μετά να συζητήσουμε.

Ποτέ όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως το πιο πολύτιμο δώρο για τα παιδιά είναι ο χρόνος που θα τους αφιερώσουμε, μαζί με την αγάπη μας και την αγκαλιά μας. Στο χέρι μας είναι να μοιραστούμε μαζί τους καινούργιες και ποικίλες εμπειρίες και δραστηριότητες για να γιορτάσουν με οικογενειακή ζεστασιά την πιο μαγική εποχή της παιδικής ηλικίας, ώστε αργότερα, στο διάβα της ζωής τους, ανοίγοντας το συρτάρι των αναμνήσεών τους να ανασύρουν τις πιο γλυκές Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις, πασπαλισμένες με χρυσόσκονη.