Κ. Π. Καβάφης

Ο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ» ΠΟΙΗΤΗΣ

Γεννημένος στις 29 Απριλίου 1863 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου πέθανε την ίδια ημέρα το 1933, ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι ο κορυφαίος ποιητής της περιφέρειας, που γράφει ελληνική ποίηση μακριά από τον ελλαδικό χώρο. Το σώμα των ποιημάτων του περιλαμβάνει τα 154 του καβαφικού κανόνα -τα λεγόμενα «Αναγνωρισμένα»-, τα 37 «Αποκηρυγμένα», τα περισσότερα νεανικά, σε ρομαντική καθαρεύουσα, τα 75 «Κρυμμένα» που βρέθηκαν τελειωμένα στα χαρτιά του, καθώς και τα 30 «Ατελή». Στα ποιήματά του συχνά πρωταγωνιστούν γνωστά ιστορικά πρόσωπα ή γεννήματα της φαντασίας του ποιητή με συχνές αναφορές σε γνωστές ή λιγότερο γνωστές πτυχές των ομηρικών, ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων. Σήμερα η ποίησή του αποτελεί έναν διακριτό πόλο στην ελληνική λογοτεχνία, ενώ καταλαμβάνει εξέχουσα θέση στην παγκόσμια γραμματεία.

Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ

Ο Καβάφης γεννιέται στην Αίγυπτο του Ισμαήλ Πασά, από το 1872 – 1877 μεγαλώνει στην Αγγλία, ενώ το 1882 και για περισσότερο από 2 χρόνια μένει στην Κωνσταντινούπολη, όπου καταλήγουν όλα τα νήματα του εμπορίου της εποχής. Στην Αίγυπτο επιστρέφει όταν η χώρα έχει ήδη τεθεί υπό αγγλική κατοχή ύστερα από τον αγγλογαλλικό οικονομικό ανταγωνισμό. Οι δημόσιες υπηρεσίες, ο στρατός και ο στόλος οργανώνονται κατά τα αντίστοιχα πρότυπα. Η ζωή και το έργο του ανήκουν σε μια εποχή «μεταιχμιακή» και μεταβατική, όπως εκείνες στις οποίες ο ίδιος επέστρεφε για να αντλήσει θέματα. Σύμφωνα με μία οπτική: σε μία εποχή της «παρακμής». Η κοσμοπολίτικη διάσταση της ποίησής του, εξάλλου, εντάσσεται στην εποχή ανάδυσης του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, κατά την οποία εμφανίζονται ο Τζόζεφ Κόνραντ, ο Τόμας Μαν και ο Έντουαρντ Φόρστερ, ο οποίος θα γίνει προσωπικός φίλος του Κ. Π. Καβάφη και θα προσπαθήσει να προωθήσει την καβαφική ποίηση στον αγγλόφωνο λογοτεχνικό κόσμο.

Κ. Π. Καβάφης

Ιθάκη

   Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

   να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,

   γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

   Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

   τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

   τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,

   αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή

   συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου

   αγγίζει.

   Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

   τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

   αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

   αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

   Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.

   Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι

   που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά

   θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·

   να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,

   και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,

   σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’

   έβενους,

   και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,

   όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·

   σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,

   να μάθεις και να μάθεις απ’ τους

   σπουδασμένους.

   Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.

   Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

   Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.

   Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

   και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

   πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

   μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η

   Ιθάκη.

   Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

   Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.

   Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

   Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε

   γέλασε.

   Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,

   ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

Κ. Π. Καβάφης

Επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη. Τα Ποιήματα,

Τ. Α’ 1897 - 1918, Ίκαρος 1963

Ίδρυμα Ωνάση - Αρχείο Καβάφη

Ithaka

BY C. P. CAVAFY

TRANSLATED BY EDMUND KEELEY

As you set out for Ithaka

hope your road is a long one,

full of adventure, full of discovery.

Laistrygonians, Cyclops,

angry Poseidon—don’t be afraid of them:

you’ll never find things like that on your way

as long as you keep your thoughts raised high,

as long as a rare excitement

stirs your spirit and your body.

Laistrygonians, Cyclops,

wild Poseidon—you won’t encounter them

unless you bring them along inside your soul,

unless your soul sets them up in front of you.

Hope your road is a long one.

May there be many summer mornings when,

with what pleasure, what joy,

you enter harbors you’re seeing for the first time;

may you stop at Phoenician trading stations

to buy fine things,

mother of pearl and coral, amber and ebony,

sensual perfume of every kind—

as many sensual perfumes as you can;

and may you visit many Egyptian cities

to learn and go on learning from their scholars.

Keep Ithaka always in your mind.

Arriving there is what you’re destined for.

But don’t hurry the journey at all.

Better if it lasts for years,

so you’re old by the time you reach the island,

wealthy with all you’ve gained on the way,

not expecting Ithaka to make you rich.

Ithaka gave you the marvelous journey.

Without her you wouldn't have set out.

She has nothing left to give you now.

And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.

Wise as you will have become, so full of
experience,

you’ll have understood by then what these Ithakas mean.

C. P. Cavafy, "The City" from C.P. Cavafy: Collected Poems. Translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard.

             Poetry foundation - Ithaka 

C. P. Cavafy

Η Έλλη Λαμπέτη απαγγέλει Καβάφη